- Τι είναι ρατσισμός; Πώς ορίζουμε τον διαδικτυακό ρατσισμό;
Ο ρατσισμός είναι ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικά φαινόμενα που επηρεάζει αρνητικά την ανθρωπότητα. Με τον όρο αυτό, αναφερόμαστε στην διάκριση ανάμεσα σε άτομα ή ομάδες ατόμων λόγω της εθνικότητας, του χρώματος, της θρησκείας και του φύλου. Στην εποχή μας, το πιο σύγχρονο μέσο ρατσισμού είναι ο ηλεκτρονικός ρατσισμός, αλλιώς γνωστός ως “cyber bullying”. Ο διαδικτυακός ρατσισμός περιλαμβάνει την έκφραση ή η προώθηση ρατσιστικών αντιλήψεων μέσω του διαδικτύου. Συνδέεται άμεσα με το cyber bullying, με σκοπό την πρόκληση ψυχολογικού πόνου σε άτομα μέσω ψηφιακών μέσων (π.χ. social media, email, μηνύματα).
2. Γιατί συμβαίνει το “cyber bullying”;
Τα αίτια του διαδικτυακού ρατσισμού είναι ποικίλα. Πρώτον, η ανωνυμία που προσφέρει το διαδίκτυο κάνει τους χρήστες πιστεύουν πώς δεν θα υπάρξουν συνέπειες για τα σχόλιά τους. Δεύτερον, η έλλειψη εν συναισθήσεις οδηγεί τους δράστες να σχολιάζουν επικριτικά χωρίς να αντιλαμβάνονται τις αρνητικές επιδράσεις που έχουν στον κόσμο. Έτσι ενισχύονται τα κοινωνικά στερεότυπα και οι προκαταλήψεις που μεταφέρονται στον ψηφιακό κόσμο. Επιπλέον, η έλλειψη παιδείας γύρω από τον σεβασμό στη διαφορετικότητα λόγω ψευδών πληροφοριών και ειδήσεων που προβάλλονται από τα ΜΜΕ οδηγούν ιδιαίτερα τους νέους σε ρατσιστική συμπεριφορά αντί οι ίδιοι να ανέχονται τη διαφορετικότητα.
3. Γιατί πρέπει να δώσουμε προσοχή – ποιους κίνδυνους κρύβει;
Το σοβαρό κοινωνικό φαινόμενο αυτό, προκαλεί βαριές , πολυεπίπεδες επιπτώσεις. Αρχικά, πέφτει η σχολική απόδοση του μαθητή ο οποίος είναι θύμα διαδικτυακού ρατσισμού που επηρεάζουν βαθιά την ψυχική υγεία του. Επίσης, τα θύματα συχνά βιώνουν ψυχολογική πίεση, άγχος, κατάθλιψη και κοινωνική απομόνωση. Ακόμα, σε ακραίες περιπτώσεις οδηγεί ακόμα και αυτοκτονικές τάσεις. Παράλληλα, επηρεάζει και την κοινωνία στο σύνολό της, διαιωνίζοντας τη βία και την έλλειψη εμπιστοσύνης.
4.Τρόποι αντιμετώπισης – τι μπορεί να κάνει ο καθένας:
Η αντιμετώπιση του διαδικτυακού ρατσισμού απαιτεί συλλογική προσπάθεια. Πρώτον, θα ήταν πρέπον το κράτος να ενισχύσει τη νομοθεσία ενάντια στον ψηφιακό ρατσισμό και την παρενόχληση καθώς και να καθιστά αναγκαία την ένταξη μαθήματος για την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης στους μαθητές από μικρή ηλικία αλλά και την κατάλληλη διαχείριση των συναισθημάτων από ειδικούς ψυχολόγους. Επίσης, το κράτος οφείλει να θέσει πιο αυστηρούς νόμους οι οποίοι θα εφαρμόζονται για παραδειγματισμό κατά των ατόμων που το διαπράττουν. Επιπλέον, θα ήταν καλό να δημιουργήσει πλατφόρμες όπου θα θύματα θα μπορούν να έχουν άμεσα δωρεάν πρόσβαση προκειμένου να μιλήσουν για το πρόβλημα τους και να προβούν στην αντιμετώπιση του.
Ακόμα, το σχολείο πρέπει να δημιουργεί ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης όπου οι μαθητές νιώθουν ασφαλείς να μιλήσουν καθώς και να συνεργάζεται με γονείς και ειδικούς.
Τέλος, σε ατομικό επίπεδο, ο γονέας πρέπει να ενημερώνεται για τους κινδύνους του διαδικτύου, να θέτει όρια στη χρήση και να παρατηρεί αλλαγές στη συμπεριφορά και να καλλιεργεί την αποδοχή της διαφορετικότητας στο σπίτι έτσι ώστε ο νέος να μην απαντά σε προκλητικά ή ρατσιστικά σχόλια, να μπλοκάρει ή να αναφέρει τον δράστη στις πλατφόρμες και να μπορεί να συζητά με έναν ενήλικο ή με ειδικούς το πρόβλημα.
Άριστος τρόπος του αμύνεσθαι το μη εξομοιούσθαι.
Ο καλύτερος τρόπος για να αντιστέκεσαι είναι να μην εξομοιώνεσαι
Μάρκος Αυρήλιος Ρωμαίος Αυτοκράτορας (121-180 μ.Χ.)
Ακολουθεί μία ταινία μικρού μήκους στην οποία πρωταγωνιστεί μία έφηβη, η Ρακέλ, η οποία φανέρωσε στην διευθύντρια του σχολείου ένα περιστατικό διαδικτυακού εκφοβισμού που δεν είχε πέσει στην αντίληψη της. Αν και η πράξη της ήταν καλοπροαίρετη, έπεσε και εκείνη θύμα μπούλινγκ. Στην ταινία, το “cyber bullying” παρουσιάζεται ως μια μωβ γλίτσα που μεταδίδεται μέσα από τις τεχνολογικές συσκευές. Όσο αφήνεις την γλίτσα να καταλαμβάνει χώρο, ολοένα και θα επεκτείνεται, με αποτέλεσμα να βρίσκεται παντού. Έτσι, τα θύματα έχουν συνεχώς στο μυαλό τους τα άσχημα λόγια των άλλων και νιώθουν μοναξιά, γίνονται ευάλωτοι και αποκαρδιωμένοι. Γι’αυτό, είναι σημαντικό να μην φοβόμαστε να αναζητήσουμε βοήθεια καθώς μπορεί να καταλήξει σε μοιραίες επιπτώσεις.
συντάκτρια: Ζωή Ζαχαριάδη, μαθήτρια Γ΄Λυκείου